22 января 2025
МАТЕРИАЛДАРДЫ ӨҢДЕУДЕГІ ИННОВАЦИЯЛАР: ШҚУ ЖАҢА КӨКЖИЕКТЕРДІ АШУДА
Сәрсен Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан университеті тұрақты даму мен т иімді өндірісті қамтамасыз етуге бағытталған инновациялық технологияларды белсенді түрде енгізуде. Мұндай технологиялардың жарқын мысалдарының бірі – электр разрядты құбылыстарға негізделген өңдеу әдістері. Атап айтқанда, электролиттік-плазмалық өңдеу (ЭПӨ) және анод-ұшқындық оксидтік жабындар жағу әдісі. ЭПӨ- бұл өнімдердің беткі сапасын айтарлықтай жақсартып, оларды төзімді әрі тозуға қарсы тұру қабілетін арттыратын озық әдіс. Ол жылу мен химиялық-термиялық өңдеудің дәстүрлі әдістерінің баламасы ретінде қолданылады, нәтижесінде әртүрлі болаттар мен қорытпалардың беріктігі мен ұзақ қызмет ету мерзімін едәуір арттыруға мүмкіндік береді. Бұл процестің ерекшелігі-болаттарды жергілікті өңдеу кезінде материалдардың бетінде пайда болатын электр разрядты құбылыстарды қолдану.
Оксидті жабындарды анодты ұшқынмен жағу әдісі төмен және орташа көміртекті болаттардан, сондай — ақ тот баспайтын болаттардан және алюминий қорытпаларынан жасалған әртүрлі пішіндегі бөлшектерді жылтырату үшін тиімді қолданылады. Бұл тәсіл бөлшек бетінің жоғары тегістігі мен жылтырлығына қол жеткізуге мүмкіндік беріп қана қоймай, олардың пайдалану сипаттамаларын едәуір жақсартады. Жылтырату бөлшектерді электролитке батыру арқылы жүзеге асырылады, ал оларға тұрақты ток кернеуі қолданылады.
Айта кетейік, ЭПӨ маңызды экономикалық және экологиялық артықшылыққа ие. Жоғары өнімділік пен материалдардың аз шығындалуы ресурстарды үнемдеуге мүмкіндік береді, бұл заманауи өндіріс жағдайында өте маңызды. Сонымен қатар, бұл әдіс қоршаған ортаға минималды әсер етеді, себебі ол химиялық реагенттердің көп мөлшерін пайдалануды талап етпейді және қалдықтардың азаюына ықпал етеді.
Сәрсен Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан университетінің өндірістік процестерге мұндай инновациялық әдістерді енгізуі ресурстарды тиімді пайдалану мен тұрақты дамуға деген ұмтылысты көрсетеді. Бұл өз кезегінде ұзақ мерзімді экономикалық және экологиялық әл-ауқатқа ықпал етеді.