ШҚУ АТОМ ЭНЕРГЕТИКАСЫ ҮШІН КАДРЛАРДЫ ҚАЛАЙ ДАЙЫНДАЙДЫ

Ғылыми прогресс қарқынды дамып жатқан қазіргі заманда жоғары технологиялар саласында мамандар даярлаудың маңызы арта түсуде. Сәрсен Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан университеті он жылдан астам уақыт бойы «6В05303 – Ядролық физика және атом энергетикасы» білім беру бағдарламасын сәтті жүзеге асырып келеді. Бұл бағдарлама Қазақстан, жақын және алыс шетелдер үшін атом саласына кадрлар даярлайтын нағыз ұстаханаға айналды.

Мықты академиялық база және танымал ғалымдар. 2011 жылы іске қосылған бұл бағдарлама «В054 – Физика» білім беру тобына кіреді және қазіргі таңда 65 студент оқитын бес дайындық курсын қамтиды.  Бағдарламаның басты артықшылығы — оқыту процесіне еліміздің жетекші ғалымдарының қатысуы: Қазақ ұлттық жаратылыстану ғылымдары академиясының академигі М.К. Сқақов және профессор Л.И. Квеглистің ғылыми жетістіктері Web of Science пен Scopus базаларындағы жоғары дәйексөз көрсеткіштерімен расталады. Олар қатысатын халықаралық гранттар мен жобалар оқу процесінің заманауи әрі мазмұнды болуын қамтамасыз етеді.

Тәжірибе мен ғылыми қызмет үшін заманауи жағдайлар. Бағдарлама студенттері тәжірибенің бірегей базаларына қол жеткізе алады: ҚР Ұлттық ядролық орталығы, «Үлбі металлургиялық зауыты» АҚ, «ТехноАналит» ЖШС, Алматыдағы Ядролық физика институты. Олар ЯМР-спектроскоптармен, рентгенфлуоресцентті анализаторлармен, дифрактометрлермен және КТМ токамак қондырғысымен жұмыс істейді. Техникалық жабдықтың бұл деңгейі оларға тек оқуға ғана емес, сонымен қатар толыққанды зерттеу жұмыстарын жүргізуге мүмкіндік береді.

Халықаралық ынтымақтастық пен ұтқырлық. ШҚУ халықаралық интеграцияға ерекше мән береді. Академиялық ұтқырлық аясында студенттер шетелдік университеттерде білім алады.

Сонымен қатар, шетелдік профессорларды шақырудың да маңызы зор. Университетте Түркиядан келген профессор Али Чорух, Томск политехникалық университетінен профессор А.В. Градобоев, Алтай мемлекеттік университетінен профессор В.А. Плотников, сондай-ақ Пусан университетінен профессор Санг Мей Ли дәріс оқыды.

Экскурсиялар, тәжірибе және жұмыспен қамту. ШҚУ білім берудің тәжірибелік жағын белсенді дамытуда. «Ядролық физика және атом энергетикасы» бағдарламасының студенттері жыл сайын атом саласының жетекші кәсіпорындарына экскурсияларға қатысады. Сонымен қатар, олар келесі мекемелерде тәжірибеден өтеді: ҚР Ұлттық ядролық орталығы, «Үлбі металлургиялық зауыты» АҚ, «Титан-магний комбинаты» АҚ, «ТехноАналит» ЖШС, «BEST» өндірістік фирмасы, Алматыдағы ҚР Энергетика министрлігінің Ядролық физика институты. Бұл базаларда студенттер озық құрал-жабдықтармен жұмыс істеп, нақты ғылыми жобаларға қатыса отырып, кәсіби дағдыларын дамытады. Көптеген түлектер оқу процесінде атом саласында жұмыс істеуді бастайды, бұл ШҚУ-да мамандар даярлау сапасының жоғары екенін дәлелдейді.

МАГАТЭ мен STAR-NET тарапынан қолдау. 2025 жылы МАГАТЭ және халықаралық STAR-NET білім беру желісінің өкілдерінің ШҚУ-ға жасаған сапары маңызды оқиға болды. Қонақтар зертханалар мен зерттеу алаңдарды аралап, олардың студенттерге қолжетімділігі мен техникалық жабдықталуын жоғары бағалады. Университеттің ғылыми әзірлемелерді коммерцияландыру тәжірибесі білім мен өндіріс арасындағы байланысты нығайта түсетіні атап өтілді.

Кафедра оқытушылары STAR-NET ұйымдастырған «Тұрақты ядролық энергетикалық жүйелерді стратегиялық жоспарлау» тақырыбындағы вебинарға қатысты, ал студенттер Дубна қаласындағы Біріккен ядролық зерттеулер институтында тағылымдамаларға қатысты.

Болашақты қалыптастыратын бағдарлама. ШҚУ-дың «Ядролық физика және атом энергетикасы» білім беру бағдарламасы – бұл тек дәрістер мен тәжірибелер ғана емес. Бұл – стратегиялық маңызды салаға мамандар даярлайтын тұтас экожүйе. Мұнда ғылыми мақалаларға, инновациялық жобаларға және нақты өндірістік тәжірибеге енетін  идеялар туындайды.