Биология кафедрасы

1952 жылы Өскемен педагогикалық институты құрылды. Бұл күн біздің кафедраның тарихының бастауы болып саналады. Қазіргі уақытта ол – С. Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан университетінің биология кафедрасы.

1953 жылы жаратылыстану кафедрасы екі кафедраға бөлінді: зоология кафедрасы және ботаника мен химия кафедрасы. Сол кезеңде зоология кафедрасын биология ғылымдарының кандидаты, доцент Лидия Сергеевна Пашина басқарды.

1958–1959 оқу жылында оқытушылар зоология, ботаника және химия кафедраларына біріктірілді. Зоология кафедрасын 1972 жылға дейін биология ғылымдарының докторы, профессор Валерьян Семенович Бажанов басқарды.

1985 жылы ботаника және зоология кафедралары біріктіріліп, биология кафедрасы болып құрылды. Кафедраны биология ғылымдарының кандидаты, доцент Сыбанбеков Қ.Ж. басқарды.

1992 жылға дейін «география және биология», «химия және биология» мамандықтары бойынша мұғалімдер дайындалды. Түлектерге «биология және география мұғалімі» және «химия және биология мұғалімі» біліктілігі берілді.

1991 жылдан бастап көпсатылы білім беру жүйесіне көшу барысында «биология» мамандығы бойынша «биология бакалавры» және «биология мұғалімі» академиялық дәрежесіне ие мамандар даярлау басталды.

1997–2000 жылдары биология кафедрасын биология ғылымдарының кандидаты, доцент Воробьева Т.Г. басқарды. 2000–2005 жылдары кафедра меңгерушісі биология ғылымдарының кандидаты Бурунбетова К.К. болды. Ол 1994 жылы ШҚМУ-ды «биология және жаратылыстану» мамандығы бойынша тәмамдаған.

2006–2014 жылдар аралығында кафедраны биология ғылымдарының кандидаттары, қауымдастырылған профессорлар Шарипханова А.С., Игисинова Ж.Т., Садыканова Г.Е., сондай-ақ биология магистрі Комекова Г.К. басқарды.

2014 жылдан бүгінгі күнге дейін кафедраны биология ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессор Китапбаева А.А. басқарып келеді.

Қазіргі уақытта биология кафедрасында өз кафедрасының түлектері еңбек етуде: биология ғылымдарының кандидаттары, қауымдастырылған профессорлар – Китапбаева А.А., Шарипханова А.С., Игисинова Ж.Т., Садыканова Г.Е., биология магистрлері, сениор-лекторлар – Карменова Б.К., Комекова Г.К., Кабатаева Ж.К., Аскарова А.А.

1995 жылдан бастап биология кафедрасында «7M01505, 7M05101 — Биология» мамандығы бойынша магистратура ашылды, ал 2018 жылдан бастап «8D01505 — Биология» мамандығы бойынша докторантура жұмыс істейді.

2018 жылы жаңа білім беру бағдарламалары әзірленіп, сараптамадан өтті: «6В08301 – Аңшылық және аң шаруашылығы» және «6В01512 – Биология-жаратылыстану». 2019 жылы «6В08301 – Аңшылық және аң шаруашылығы» білім беру бағдарламасы «6В08301 – Орман ресурстары, аңшылық және ара шаруашылығы» болып қайта аталды. 2023 жылы фин білім беру стандарттарына сәйкес әзірленген «6В01516 – Биология IP» білім беру бағдарламасы бекітілді.

Биология кафедрасы өз дамуын жалғастырып, білім беру бағдарламалары мен ғылыми-зерттеу жұмыстарын жетілдіруде. Дәстүрді сақтай отырып, кафедра ғылым, білім және табиғатты қорғау салалары үшін жоғары білікті мамандар даярлауда.

Кафедра жетістіктері

Биология кафедрасында келесі білім беру бағдарламалары бойынша мамандар даярлау жүзеге асырылады: 6В01512 – «Биология-жаратылыстану», 6В01505 – «Биология», 6В05101 – «Биология», 6В08301 – «Орман ресурстары, аңшылықтану және ара шаруашылығы», 7М01505 – «Биология», 7М05101 – «Биология», 8D01505 – «Биология».

Білім беру бағдарламаларының (БББ) мақсаттары университеттің миссиясына, стратегиялық жоспарына, мақсаттары мен міндеттеріне толық сәйкес келеді және білім алушылардың өзекті біліктілік пен құзыреттерге деген қажеттіліктерін қанағаттандырады.

Университетте жыл сайын білім беру бағдарламаларына талдау және қайта қарау жүргізіледі, сапаны қамтамасыз ету мен жүйелі мониторинг саласында бекіту рәсімдері жүзеге асырылады.

Университет жүзеге асырып отырған 6В01505 – «Биология», 6В01512 – «Биология-жаратылыстану», 6В05101 – «Биология» білім беру бағдарламаларының бәсекелестік артықшылықтарына мыналар жатады:

осы жоғары оқу орнында магистратурада білімін жалғастыру мүмкіндігінің болуы;
кафедра филиалдарының тәжірибе базаларында орналасуы;
білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға жұмыс берушілердің, профессорлық-оқытушылық құрамның (ПОҚ), білім алушылар мен басқа да мүдделі тараптардың қатысуы;
тәжірибе базаларымен кафедраның тығыз ынтымақтастығы, бұл түлектердің жұмысқа орналасуын барынша қамтамасыз етіп, өңірдің қажеттіліктері мен мүдделерін қанағаттандыруға мүмкіндік береді.

С. Аманжолов атындағы университет «Жаратылыстану бағытындағы пәндер бойынша педагогтер даярлау» атты жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламасын табысты жүзеге асыруда. Қазіргі уақытта биология кафедрасының докторантурасында 5 адам білім алуда.

Жыл сайын биология кафедрасының білім беру бағдарламалары JAAR және «Атамекен» рейтингтерінде жүлделі орындарға ие болады. Мысалы, 2023 жылы Қазақстан Республикасы жоғары оқу орындарының ұлттық сұраныс рейтингі бойынша В013 – «Биология пәні мұғалімдерін даярлау» бағытындағы білім беру бағдарламасы ҚР ЖОО-ларының «Топ-20» жалпы рейтингінде 3-орынды иеленді. «Атамекен» Ұлттық палатасының рейтингі бойынша осы бағдарлама 24 білім беру бағдарламасының ішінде 4-орынды иеленді.

Биология кафедрасының ұжымы жемісті еңбегі үшін 2018 жылы «Жылдың үздік кафедрасы» байқауында 1-орынға ие болды.

Кафедра оқытушылары жыл сайын студенттер мен магистранттармен бірлесіп ғылыми-практикалық конференциялар жинақтарында 50-ге дейін мақала жариялайды, сонымен қатар жетекші отандық және шетелдік ғылыми басылымдарда, импакт-факторы бар журналдарда жарияланымдар бар.

Кафедра оқытушылары білім беру саласындағы әртүрлі деңгейдегі марапаттар мен алғыс хаттарға ие: Китапбаева А.А., Игисинова Ж.Т. – Қазақстан Республикасының білім беру саласындағы ерекше еңбегі үшін «ҚР БІЛІМ БЕРУ ІСІНІҢ ҚҰРМЕТТІ ҚЫЗМЕТКЕРІ» төсбелгісімен марапатталған; Карменова Б.К. – ҚР Білім және ғылым министрінен білім беру жүйесін дамытуға қосқан зор үлесі үшін Алғыс хатпен марапатталған; Шарипханова А.С., Комекова Г.К., Кабатаева Ж.К. – ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігінің Құрмет грамоталарымен марапатталған.

Биология кафедрасының сениор-лекторы Аскарова А.А. Өскемен қаласындағы «Қазгидромет» РМК «ШҚ гидрометеорология орталығында» инженер болып жұмыс істеген тәжірибеге ие. «Шығыс Қазақстан ауыл шаруашылығы тәжірибе станциясы» ЖШС-нің ғылыми жұмыс жөніндегі төраға орынбасары Сеилгазина С.М. «Жануарлар этологиясы» пәнін жүргізеді.

6В08301 – «Орман ресурстары, аңшылықтану және ара шаруашылығы» білім беру бағдарламасын жүзеге асыруға қатысатын тәжірибелік мамандардың үлесі 10 % құрайды. Тәжірибелік сабақтарға өз саласында кемінде 3 жыл еңбек өтілі бар жетекші мамандар тартылған.

Биология кафедрасында ПОҚ арасында мақсатты ғылыми-зерттеу жобаларының халықаралық және отандық конкурстарына қатысу жұмыстары жүргізіледі. Мысалы: AP08052163 (2020–2022 жж.) жобасы, жетекшісі – Сутула М.Ю., орындаушылар – Комекова Г.К., Кабатаева Ж.К. Ғылыми-зерттеу жұмысының нәтижесінде пайдалы модельге ҚР патенті №7715 (06.01.2023 ж.) және авторлық куәліктер алынған.

2022 жылы кафедра оқытушылары 9 монография жариялады: Шарипханова А.С., Садыканова Г.Е., Колосова С.Ф., Игисинова Ж.Т., Китапбаева А.А.

2024–2025 жылдары білім беру процесінің сапасы мен биологиялық және ауыл шаруашылық бағытындағы пәндердің әдістемелік қамтылуын арттыру мақсатында бірқатар оқу және оқу-әдістемелік құралдар жарық көрді.

2024 жылы Тулегенова Б.З. және Садыканова Г.Е. авторлығымен «Биологиядан педагогтердің білімін бағалауды тапсырушыларға арналған оқу-әдістемелік құрал» басылымы жарық көрді. Сондай-ақ Колосова С.Ф., Кашкарова И.В., Китапбаева А.А., Алипина К.Б., Кабатаева Ж.К. авторлығымен «Биология пчелиной семьи» атты оқу құралы С. Аманжолов атындағы ШҚУ-дың «Берел» баспасынан (Өскемен қ.) шығарылды.

2025 жылы оқу әдебиеттерін әзірлеу жұмысы жалғасын тапты. «Ара шаруашылығы өнімдерін алу, өңдеу және пайдалану» (авторлар: Колосова С.Ф., Китапбаева А.А., Кашкарова И.В., Кабатаева Ж.К., Тергенбаева Ж.Т.) және «Орман таксациясы» (автор: Алипина К.Б.) атты оқу құралдары дайындалып, жарық көрді.

Биология кафедрасы студенттерінің жетістіктері

Биология кафедрасы білім алушылар контингентінің тұрақты өсімін көрсетіп келеді. Қазіргі уақытта кафедрада барлығы 512 студент, магистрант және докторант білім алуда.

Әсіресе «6В08301 – Орман ресурстары, аңшылық және ара шаруашылығы» білім беру бағдарламасы үлкен сұранысқа ие, онда 245 студент оқиды.

Сондай-ақ «6В01512 – Биология-жаратылыстану» бағдарламасына (78 студент) және «6В01505 – Биология» / «6В01516 – Биология IP» бағдарламаларына (39 + 43 студент) деген тұрақты қызығушылық байқалады. Ғылыми кадрларды даярлау бағытында да жұмыс белсенді дамуда: магистратурада – 64 магистрант, ал докторантурада – 5 докторант білім алуда.

Білім алушылардың сапалы құрамының маңызды көрсеткіші ретінде кафедра студенттері арасында «Алтын белгі» төсбелгісінің 6 иегері бар екенін атап өткен жөн.

ББ бойынша білім алушылар саны

ОП	Курс				«Алтын белгі» саны	Ақылы негізде білім алушылар саны	Всего
ОП	1	2	3	4
6В01505-Биология 6В01516-Биология IP	- 16	- 27	25	14	2 3	21 17	39 43
6В05101-Биология	8	13	11	6		9	38
6В01512-Биология-естествознание	10	37	13	18		32	78
6В08301 «Лесные ресурсы, охотоведение и пчеловодство»	72	59	71	43	1	47	245
7М01505-Биология	20	31	-	-		46	51
7М05101-Биология	4	9	-	-		5	13
8D01505-Биология	-	4	1	-		-	5

Биология кафедрасының студенттері ғылыми-зерттеу жұмыстарына, стартап-жобаларға, олимпиадаларға, гранттық бағдарламаларға, халықаралық конференциялар мен байқауларға белсенді түрде қатысады. Олардың ғылыми еңбектері журналдар мен конференция жинақтарында жарияланып, жоғары дайындық деңгейін және зерттеулерінің маңыздылығын дәлелдейді. Кафедрада тәжірибеге бағытталған жобаларға ерекше назар аударылады. Олардың қатарында ара шаруашылығындағы заманауи технологиялар, өсімдік шикізатынан дәрумендік өнімдер жасау, экологиялық таза тауарлар мен емдік-профилактикалық қасиеттері бар биологиялық белсенді қоспалар өндіру бағыттары бар.

Студенттердің зерттеу жұмыстары ауыл шаруашылығында, экологияда, медицинада және тамақ өнеркәсібінде қолданыс табуда. Сондай-ақ олар ғылыми-зерттеу экспедицияларына қатысып, білімдерін тереңдетіп, құнды тәжірибе жинақтайды. Жүлделі орындар, дипломдар, сертификаттар мен ақшалай сыйлықтар олардың еңбектерінің нәтижелі екенін дәлелдейді және халықаралық тағылымдамаларға қатысу мен ғылым мен технологияны дамытуға үлес қосу мүмкіндігін ашады.

Жарқын мысал ретінде 2024 жылы Өзбекәлі Жәнібеков атындағы Оңтүстік Қазақстан педагогикалық университетінде өткен В015 – Биология пәні мұғалімдерін даярлау білім беру бағдарламалары тобы бойынша ХVI Республикалық студенттік пәндік олимпиаданы атауға болады. Бұл жарыста Сәрсен Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан университетінің 6В01505 – Биология мамандығының командасы командалық есепте III орын иеленді. Олимпиада қорытындысы бойынша студенттер Аружан Амирова мен Шырын Қожахметова марапатталды. Команда екінші жыл қатарынан жоғары нәтиже көрсетіп келеді. 2023 жылы М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінде өткен олимпиадада да команда III орын алған болатын, бұл олардың жоғары кәсіби дайындық деңгейін тағы бір мәрте дәлелдеді.

Кафедра студенттерінің StartUp жобаларға қатысуы

№	Жоба атауы	Автордың аты-жөні, БББ, қатысқан жылы	Марапаттау түрі, алынған орын	Ссылка
1	Специальная мазь на основе трутневых личинок	Жукова Д.В. 6В08301 «Лесные ресурсы, охотоведение и пчеловодство», Сабитов О. 6В05101 Биология 2022г.	2 орын, диплом, сертификат 100 000тг	https://vku.edu.kz/wp-content/uploads/2025/03/диплом-1.png
2	Получение витаминных продуктов из растительного сырья	Меирхатова Д., Әмірова А. 6В01505 «Биология»	3 орын, диплом, сертификат 30 000тг	https://vku.edu.kz/wp-content/uploads/2025/03/2.png
3	Разработка технологии экологически чистого адсорбированного продукта пчеловодства с использованием гомогената трутневых личинок	Гладышев А.О. Сабитова Д.В. 6В08301 «Лесные ресурсы, охотоведение и пчеловодство» 2023г.	1 место, диплом, сертификат 250000тг	https://vku.edu.kz/wp-content/uploads/2025/03/3.png
4	Апитерапия, как метод оздоровления населения	Сабитова Д.В., Пилюкшин В. 6В08301 «Лесные ресурсы, охотоведение и пчеловодство» 2024г.	Сертификат, грамота	https://vku.edu.kz/wp-content/uploads/2025/03/4.png
5	Разработка технологии Эко-продукта «Капсула здоровья» на основе экстракта прополиса	Гладышев А.О. 6В08301 «Лесные ресурсы, охотоведение и пчеловодство» 2024г.	2 орын, диплом, сертификат 200000тг	https://vku.edu.kz/wp-content/uploads/2025/03/5.png

Тәрбие жұмысы

Биология кафедрасы тәрбие жұмысына ерекше мән береді. Биология кафедрасы тәрбие жұмысын білім беру үдерісінің маңызды бөлігі ретінде қарастырады. Студенттерге сапалы білім берумен қатар, кафедра олардың рухани-адамгершілік қасиеттерін дамытуға, ұлттық құндылықтарды бойына сіңіруге және шығармашылық қабілеттерін жетілдіруге бағытталған жан-жақты жұмыстар жүргізеді. Кафедраның тәрбие жұмысы бірнеше маңызды бағыттарды қамтиды:

Патриотизмді қалыптастыру және ұлттық рухты көтеру мақсатында түрлі іс-шаралар өткізу жоспарланған. Университетте жастардың патриоттық сезімін, ұлттық сана-сезімін, рухани-адамгершілік қасиеттерін нығайтуға бағытталған мәдени-ағартушылық іс-шаралар ұйымдастырылады. Олар Қазақстан тарихындағы ұлы тұлғалар мен маңызды оқиғаларға арналады.

2025 жылы көрнекті қазақ композиторы, дирижері және халық артисі Нұрғиса Тілендиевтің туғанына 100 жыл толады. ТҮРКСОЙ ұйымының шешімімен 2025 жыл – Нұрғиса Тілендиев жылы деп жарияланған. Осыған орай «Ұлы композитор – Ұлт мақтанышы» атты мерекелік шара өткізу жоспарланып отыр. Оның мақсаты – ұлы музыканттың мәдени мұрасын сақтау және насихаттау.

Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік күніне арналған «Ұлы дала рухы – Тәуелсіздік тұғыры» атты салтанатты іс-шара жастардың елге деген сүйіспеншілігін, тарих пен ел батырларына құрмет сезімін қалыптастыруға бағытталады. Сондай-ақ, қазақтың ұлы ғалымы, этнографы, саяхатшысы және ағартушысы Шоқан Шыңғысұлы Уәлихановтың туғанына 190 жыл толуына орай «Дала жұлдызы – Шоқан Уәлиханов» атты мәдени-танымдық кеш өткізу жоспарланған.

«Ұлы есімді ұлықтау» іс-шаралар циклі аясында қазақ әдебиетінің классигі, ақын және ойшыл Абай Құнанбайұлының туғанына 180 жыл толуына арналған әдеби-шығармашылық кеш ұйымдастырылмақ. Бұл кеште «Абай мұрасы – халық қазынасы» атты көркемсөз оқу байқауы өткізіледі, оның мақсаты – Абай шығармашылығын және философиялық идеяларын дәріптеу.

Сонымен қатар, 2025 жылғы маңызды мерейтойлардың бірі – Әлихан Бөкейханұлының туғанына 160 жыл толуы. Алаш қозғалысының негізін қалаушы әрі ұлттық лидердің құрметіне патриоттық рухты және тарихи сананы қалыптастыруға бағытталған іс-шаралар өткізу жоспарланған.

– Студенттердің бойында мейірімділік, адалдық, еңбекқорлық, жауапкершілік сияқты қасиеттерді дамыту мақсатында семинарлар мен тренингтер өткізіледі. Дін мен дәстүр сабақтастығын түсіндіретін дәрістер, студенттер арасында пікірталастар ұйымдастырылады.

– Құқықтық мәдениетті қалыптастыру мақсатында құқық қорғау органдары өкілдерімен кездесулер өткізіліп, сыбайлас жемқорлыққа қарсы және академиялық адалдық мәселелері бойынша түсіндіру жұмыстары жүргізіледі.

– Қазіргі жағдайда тәрбие жұмысының маңызды бағыттарының бірі — экологиялық мәдениетті қалыптастыру, биоалуантүрлілікті сақтау мен табиғатқа жауапкершілікпен қарау. Осы мақсатта биология кафедрасы жыл сайын «Мәртебелі Биология!» атты білгірлер сайысын және басқа да экологиялық викториналар ұйымдастырады.

– Студенттерді қоғамдық пайдалы еңбекке тарту мақсатында сенбіліктер мен экологиялық акциялар өткізіледі. Табиғатты қорғау және экологиялық мәдениетті арттыру бойынша танымдық іс-шаралар ұйымдастырылады. Сонымен қатар, Құстар күніне арналған «Құстарға қамқоршы болайық» атты іс-шара өткізіліп, студенттер сирек кездесетін түрлерді қорғау, экологиялық тепе-теңдік, тұрақты даму және антропогендік факторлардың табиғатқа әсері туралы баяндамалар мен жобалар ұсынады. Этнопаркке, музейлерге, театрлар мен халық шығармашылығы көрмелеріне экскурсиялар да жүйелі түрде ұйымдастырылады.

– Салауатты өмір салтын насихаттау мақсатында спорттық жарыстар, марафондар, ұлттық ойындар өткізіледі.

Биология кафедрасының тәрбие жұмысы – студенттердің жан-жақты дамуын қамтамасыз ететін маңызды бағыттардың бірі. Кафедра тек білім берумен шектелмей, болашақ мамандардың рухани-адамгершілік қалыптасуына, ұлттық құндылықтарды бойына сіңіруіне ықпал етеді. Мұндай жүйелі жұмыс нәтижесінде студенттер білімді, мәдениетті, жауапты және бәсекеге қабілетті мамандар болып қалыптасады.

Кафедраның ғылыми-зерттеу жұмысы

Биология кафедрасының профессорлық-оқытушылық құрамы «Сәрсен Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан университеті» КЕАҚ-тың ғылыми-зерттеу жұмыстарының тақырыптық жоспарының VII бағыты — «Шығыс Қазақстан аймағындағы қоршаған орта, биоалуантүрлілік, минералдық ресурстар мен халық денсаулығын сақтау мәселелері» аясында енгізілген «Шығыс Қазақстан экожүйелерінің биологиялық алуантүрлілігі» атты іргелі зерттеу жұмысын жүргізуде.

Бұл зерттеудің өзектілігі — Шығыс Қазақстан өсімдіктері мен жануарлар әлемінің биоалуантүрлілігін кешенді зерттеу, аймақтың экологиялық мәселелері мен олардың себептерін анықтау, сондай-ақ тиімді табиғатты қорғау шараларын әзірлеу болып табылады. Зерттеу нәтижелері экожүйелерді тұрақты басқару тетіктерін терең түсінуге және қоршаған ортаны қорғауда инновациялық тәсілдерді енгізуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, алынған ғылыми нәтижелер табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану мен аймақтық ауыл шаруашылығы дақылдарын жетілдіруге бағытталған биотехнологиялық әдістерді дамытудың ғылыми негізін қалайды.

Зерттеудің мақсаты — Шығыс Қазақстан экожүйелерінің биоалуантүрлілігін кешенді зерттеу, аймақтың экологиялық мәселелерін анықтау және оларды сақтау бойынша ғылыми негізделген стратегияларды әзірлеу.

Биология кафедрасының жалпы тақырыбы «Шығыс Қазақстан экожүйелерінің биологиялық алуантүрлілігі» аясында үш дербес ғылыми-зерттеу бағыты жүзеге асырылуда:

Ғылыми бағыт: Шығыс Қазақстан флорасы, дәрілік өсімдіктерді ұтымды пайдалану және сақтау мәселелері.
Ғылыми жетекшілері: б.ғ.к., қауымдастырылған профессор Китапбаева А.А., б.ғ.к., қауымдастырылған профессор Игисинова Ж.Т.
Ғылыми бағыт: Шығыс Қазақстан фаунасы, жануарлардың зоогеографиялық таралуы және оларды қорғау.
Ғылыми жетекшілері: а.ш.ғ.к., қауымдастырылған профессор Колосова С.Ф., биология магистрі, сениор-лектор Карменова Б.К., сениор-лектор Кабатаева Ж.К.
Ғылыми бағыт: Білім берудің цифрлық трансформациясының өзекті бағыттары: жасанды интеллекттің рөлі және студенттердің экологиялық-кәсіби құзыреттілігін қалыптастыру.
Ғылыми жетекшісі: б.ғ.к., қауымдастырылған профессор Шарипханова А.С.

Ғылыми зерттеу нәтижелері бойынша кафедраның профессорлық-оқытушылық құрамы, докторанттар, магистранттар және студенттер халықаралық, республикалық, аймақтық және университетішілік ғылыми-тәжірибелік конференцияларға белсенді қатысып, ғылыми мақалалар, монографиялар, оқулықтар мен оқу құралдарын жариялайды.

Кафедра оқытушылары жыл сайын ШҚО мектеп оқушылары арасында биология пәні бойынша олимпиада өткізеді. Олимпиада аясында биология пәні мұғалімдеріне арналған кеңес беру сабақтары мен шеберлік сыныптар ұйымдастырылады.

Кафедра оқытушылары — Шарипханова А.С., Садыканова Г.Е., Комекова Г.К. — мектеп оқушыларының ғылыми-зерттеу жұмыстарының жетекшілері болып табылады.

Кафедра қызметкерлері Қазақстан Республикасының БҒМ жариялайтын ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жобаларды гранттық қаржыландыру конкурстарына белсенді қатысады.

№

Атауы

Ғылыми жетекші

Орындаушылар

Қажетті қаржыландыру, тг.

Моделирование пространственно-временной динамики показателей здоровья населения Восточно-Казахстанской области с применением ГИС-технологий

Садыканова Г.Е.

Дакиева К.Ж.

Құмарбекұлы С.

Ғатиатова Ж.

76 044 783,03

Изучение влияния техногенных факторв и изменения климата на древесные породы, произрастающие в промышленных регионах Восточного Казахстана, методом дендроиндикации

Алипина К.Б.

Алипина К.Б. Науч.консультант

Чойма Доламсурен (Германия)

26 237 748, 95

Кафедрада «Тірі табиғат құбылыстары» атты үйірме жұмыс істейді, оған кафедраның жетекші оқытушылары түгелдей қатысады. Үйірме мүшелері – «Биология» және «Орман ресурстары, аңшылық және ара шаруашылығы» білім беру бағдарламаларының 2–4 курс студенттері. Ғылыми үйірменің жұмысының нәтижесі – студенттердің халықаралық конференцияларға, байқауларға және Start-up жобаларға қатысуы болып табылады.

СТУДЕНТТЕРДІҢ ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСЫ
СТУДЕНТТЕРДІҢ STARTUP ЖОБАЛАРЫ
1	Разработка эффективной технологии получения и применения сотового мёда	Гладышев Алексей Олегович. ОП «Лесные ресурсы, охотоведение и пчеловодство» 2022г.	Сертификат, грамота
2	Специальная мазь на основе трутневых личинок	Сабитова Дарья Викторовна ОП «Лесные ресурсы, охотоведение и пчеловодство», Сабитов Оразолы ОП Биология 2022г.	2 орын, грамота, диплом, сертификат 100 000тг
3	Разработка технологии экологически чистого адсорбированного продукта пчеловодства с использованием гомогената трутневых личинок	Гладышев Алексей Олегович Сабитова Дарья Викторовна ОП «Лесные ресурсы, охотоведение и пчеловодство» 2023г.	1 орын, диплом, сертиыикат 250000тг
4	Апитерапия, как метод оздоровления населения	Сабитова Дарья Викторовна, Пилюкшин Владимир ОП «Лесные ресурсы, охотоведение и пчеловодство» 2024г.	Сертификат, грамота
5	Разработка технологии Эко-продукта «Капсула здоровья» на основе экстракта прополиса	Гладышев Алексей Олегович ОП «Лесные ресурсы, охотоведение и пчеловодство» 2024г.	2 орын, диплом, грамота
Республикалық олимпиададағы жүлделі орындар 1 авторлық патент – Гладышев Алексей Олегович Халықаралық ғылыми-білім беру ұйымдары арасындағы байқаудың жеңімпазы «Жылдың үздік студенті – 2024» – Гладышев Алексей Олегович

Кафедраның профессорлық-оқытушылар құрамы, магистранттар мен студенттер жыл сайын жоғары оқу орнының және халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияларына, ғылыми жобалар байқауларына, олимпиадаларға белсенді қатысады.
Жыл сайын мектеп оқушыларына арналған олимпиада ережесіне сәйкес биология пәнінен аймақтық олимпиада өткізіледі. Бұл олимпиадаға Шығыс Қазақстан облысы мен Өскемен қаласының 10–11-сынып оқушылары қатысады. Жеңімпаздар мен қатысушылар сертификаттармен марапатталады, ал олимпиада жеңімпазына 4 жылдық оқу мерзіміне ректор гранты беріледі.
Кафедра оқытушылары жыл сайын студенттер мен магистранттармен бірлесіп ғылыми-тәжірибелік конференциялар жинақтарында 50-ге дейін мақала жариялайды, сондай-ақ отандық және шетелдік беделді ғылыми басылымдарда жарияланып, импакт-факторы бар мақалаларға ие.
Кафедра оқытушылары жыл сайын түрлі олимпиадалар мен жоба байқауларының қазылар алқасының құрамында болып, қала және облыс мектептерінің мұғалімдерімен дөңгелек үстелдер өткізіп, рейтингтік іс-шараларға қатысады.

Биология кафедрасының профессорлық-оқытушылық құрамының WOS / SCOPUS ғылыми деректер базасына енгізілген халықаралық басылымдардағы жарияланымдары
№	Название статьи	Выходные данные	Авторы
1	The research of winter hardiness and seasonal development of some woody plants in East Kazakhstan	IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 2020, 421(8), 082024 Процентиль 30 Хирша 1 https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1755-1315/421/8/082024	Kitapbaeva A.A. Kabataeva Z.K. Alipina Z.B. Komekova G.K. Tuktassinova A.A.
2	The effect of work environment on the biochemical profile of workers operating at the Ust-Kamenogorsk Titanium and Magnesium Plant	Toxicology and Industrial Health, 2020, 36(8), с. 591-603 DOI: 10.1177/0748233720941731 Процентиль 52 Хирша 2	Dakieva K.Z. Tsyganov A.P. Egorina A.V. Sharipkhanova S. Sadykanova G.E.
3	Assessment of state of Dactylorhiza fuchsii (Orchidaceae) populations from the Altai mountains of Kazakhstan	Biodiversitas Journal of Biological Diversity, 23(9), 2022. Доступно на: https://repozytorium.bg.ug.edu.pl/info/article/UOGea5bd65a6b2d4b33abc8e41e07c44939/ (Scopus Q2, Процентиль 51 ) Хирша 1	Sumbembayev A., Tergenbaeva Z., Kudabayeva G., Tashmetova R., Szlachetko D.
4	Teachers’ opinions about technological pedagogical content knowledge used in geography lessons	World Journal on Educational Technology: Current Issuesthis link is disabled, 2022, 14(4), pp. 1217–1224 Доступно на: https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=1074260 (Процентиль 56) Хирша 2	Sanat K., Nurbol U., Bakhadurkhan A., Anargul S., Zukhra D., Gulfa K.
5	Environmental and Industrial Impact on the Biological Systems of Living Organisms	Nat. Life Sci. Commun. 2023. 22(1): e2023015 DOI: https://doi.org/10.12982/NLSC.2023.015 Процентиль 47 Хирша 2	Dakieva K.Zh., Sadykanova G, Tsyganov А.Р., Chursin A.S., SharipkhanovaA.S.,
6	Epiphytic epigeal lichens as bioindicators of air pollution in the Burabay National Park, Kazakhstan	Biodiversitas Volume 24, Nuvber 5, May 2023 Pages: 2701-2709 б. Процентиль 51 Хирша 2	Znanylhan Bukabaeva, Sardarbek Abiev, Ukbala Assanova, Anargul Sharipkhanova, Balnur Sagdatkyzy
7	Isolation of CP-PVY-Specific siRNA from PVY-Infected Plants of Solanum tuberosum	Russian Journal of Plant Physiology, 2023, 70(4), 72 (Scopus Q3,процентиль48) Хирша 2 https://doi.org/10.1134/s1021443722700108	Sutula, M.Y. Kabataeva, Z.K. Komekova, G.K. Khosnutdinova, T.S. Zhakmanova, E.A.
8	Investigation of pre-service science teachers' knowledge levels, practical experiences, and perceived competencies in teaching biodiversity	Journal of Turkish Science Education, 2023, 20(4), 695-717. (ScopusQ2,Наивысший процентиль 70%) Хирша 1 https://www.tused.org/index.php/tused/article/view/2839	Zhuldyz Tergembayeva Lazzat Karasholakova, Buket Çatar Sarıkurt, Zehra Özdilek, Emin Atasoy, Almash Kitapbayeva
9	Attainment and the Development of the Teaching Competence of Newly Hired University Teacher	Journal of Ecohumanism2024 Volume: 3, No: 4, pp. 2387 – 2394 ISSN: 2752-6798 (Print) \| ISSN 2752-6801 (Online) https://ecohumanism.co.uk/joe/ecohumanism DOI: https://doi.org/10.62754/joe.v3i4.3762 Хирша 1	Bakhyt Shaikhova, Sanat Kumarbekuly, Zhamal Igissinova, Saltanat Manapova, Batima Tantybayeva
10	Impact of anthropogenic pollution on the health of the population of East Kazakhstan: Environmental risks and dependent diseases	Caspian Journal of Environmental Sciences, Vol. 23 No. 1 pp. 259-267, June 02, 2024. DOI: 10.22124/CJES.2025.8487	Gulnaz Sadykanova, Sanat Kumarbekuly, Kulzipa Dakieva, San Orazova, Bagdat Karmenova, Zhamal Igissinova, Anargul Sharipkhanovа, Gauhar Nurzhan.

1	Колосова С.Ф., Калачев А.А., Кашкарова И.В., Алипина К.	Медовые желе лечебно-профилактического направления.	Вестник КазНАУ № 4 (88) Ізденістер, нəтижелер исследования, результаты 2020г	КОКСОН
2	Тергенбаева Ж.Т Карашолақова Л.Н Дакеева Г.Ж Сумбембаев А.А	Шығыс қазақстандағы сирек кездесетін эндем daphne altaica (thymelaeaceae) өсімдігінің таралуы мен ценофлорасы	Вестник КазНУ. Серия биологическая» №2 (91) Алматы “Қазақ университеті” 2022	КОКСОН
3	Алипина. К.Б., Кабатаева Ж.К., Лутай С.С., Садыканова Г.Е., Игисинова Ж.Т.	Innovative biotechnology of a growth-promoting preparation and its application in enhancing the germination of spruce seeds	Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университетiнiң ХАБАРШЫСЫ. АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ҒЫЛЫМДАРЫ №2 (65), 2023 https://vestnik.korkyt.kz/wp-content/uploads/2023/07/Vestnik2023_2_65.pdf	КОКСОН
4	Алипина К.Б., Китапбаева А.А.	Білім алушылардың ғылыми-зерттеу құзыреттілігін қалыптастыру	Ясауи университетінің хабаршысы, №4 (130), 2023 https://journals.ayu.edu.kz/index.php/habarshy/issue/view/66/80	КОКСОН
5	Г.З. Зайнелова, Г.Е. Садыканова, А.А. Куспанова	Состояние психофизиологических показателей у рабочих цеха контрольно-измерительных приборов	Вестник Евразийского национального университета имени Л.Н. Гумилева. Серия Биологические науки. - 2023. - №3 DOI: 10.32523/2616-7034-2023-144-3-7-15 https://bulbio.enu.kz/index.php/main/article/view/459/90	КОКСОН
6	Ж.К. Кабатаева, К.Ш.Бакирова	БИОЛОГИЯЛЫҚ ПӘНДЕРДІ ОҚЫТУ ҮДЕРІСІНДЕ ВИРТУАЛДЫ ТАҚТАЛАРДЫ ПАЙДАЛАНУ	Ясауи университетінің хабаршысы. - 2023. - №3 (129). - Б. 360- 372. https://doi.org/10.47526/2023-3/2664-0686.27	КОКСОН
7	Ж.К.Кабатаева, К.Ш.Бакирова, А.А.Китапбаева, А.С.Шарипханова, Б.С.Сатандинова, Б.К.Карменова	Жаратылыстану пәндері мысалында білім алушылардың өзіндік жұмысы ретінде бейнежазбалар жасау тәжірибесі	Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің Хабаршысы. Педагогика. Психология. Әлеуметтанусериясы. 2023ж.- №2(143). - Б.146-157 https://bulpedps.enu.kz/index.php/main/article/view/384	КОКСОН
8	Бакирова К.Ш., Туктасинова А.А.	Реализация предметно-языкового интегрированного обуче-ния: взгляд преподавателей биологических образовательных программ	Журнал: Вестник Карагандинского университета. Раздел: Серия Педагогика. № 1(109)/2023. Теоретико-прикладные проблемы языкового образования. С. 231-239. DOI 10.31489/2023Ped1/231-239 https://pedagogy-vestnik.ksu.kz/index.php/pedagogy-vestnik/issue/view/46/47	КОКСОН
9	Хоснутдинова Т.С., Жакманова Е.А., Сутула М.Ю., Байгеленова А.К., Садыканова Г.Е.	Фунгицидтің әртүрлі дақылдардың тұқымдарында фитопатогендік инфекциялардың дамуына әсері	Қорқыт Ата ат.Қызылорда университетінің хабаршысы. Ауылшаруашылығы ғылымдары. - №1(64) 2023 - С.37-48 https://doi.org/10.52081/bkaku.2023.v64.i1.004	КОКСОН
10	Дакиева, К.Ж.; Садыканова, Г.Е.; Цыганов, А.П.; Бейсембаева, Р.С.; Женсикбаева, Н.Ж.; Кумарбекулы, С.; Калелова, Г.Ж.	Титан-магний комбинатының негізгі цехтары жұмысшыларының ағзасының минералдық статусын зерттеу	Қарағанды университетінің хабаршысы. Биология. Медицина. География сериясы. 2023 (110) 2 https://rep.ksu.kz/handle/data/16703	КОКСОН
11	Айтбаев С Майматаева А.Д Китапбаева А.А	Қалыптастырушы бағалау-мектептегі метапәндік мбілім беру нәтижелерін мониторингілеудің құралы ретінде	Вестник РОО «Национальной академии наук РК», № 6 (406) ноябрь 2023	КОКСОН
12	S. Kumarbekuly, I.T. Gaisin, Zh. Igissinova, G.Zh. Kalelova	Use of educational-activity role games in forming universal competencies of future science teachers.	Journal “Pedagogy and Psychology”. Almaty: Printed at the publishing house “Ulagat” Abai Kazakh National Pedagogical University. Volume 58 – 2024., pages 73-81. https://journal-pedpsy.kaznpu.kz/index.php/ped/issue/view/69	КОКСОН

Академиялық ұтқырлық

Ғылыми бағыт: Шығыс Қазақстан флорасы, дәрілік өсімдіктерді ұтымды пайдалану және сақтау мәселелері.
Ғылыми жетекшілері: б.ғ.к., қауымдастырылған профессор Китапбаева А.А., б.ғ.к., қауымдастырылған профессор Игисинова Ж.Т.
Ғылыми бағыт: Шығыс Қазақстан фаунасы, жануарлардың зоогеографиялық таралуы және оларды қорғау.
Ғылыми жетекшілері: а.ш.ғ.к., қауымдастырылған профессор Колосова С.Ф., биология магистрі, сениор-лектор Карменова Б.К., сениор-лектор Кабатаева Ж.К.
Ғылыми бағыт: Білім берудің цифрлық трансформациясының өзекті бағыттары: жасанды интеллекттің рөлі және студенттердің экологиялық-кәсіби құзыреттілігін қалыптастыру.
Ғылыми жетекшісі: б.ғ.к., қауымдастырылған профессор Шарипханова А.С.

№

Атауы

Ғылыми жетекші

Орындаушылар

Қажетті қаржыландыру, тг.

Садыканова Г.Е.

Дакиева К.Ж.

Құмарбекұлы С.

Ғатиатова Ж.

76 044 783,03

Алипина К.Б.

Алипина К.Б. Науч.консультант

Чойма Доламсурен (Германия)

26 237 748, 95

СТУДЕНТТЕРДІҢ ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСЫ
СТУДЕНТТЕРДІҢ STARTUP ЖОБАЛАРЫ
1	Разработка эффективной технологии получения и применения сотового мёда	Гладышев Алексей Олегович. ОП «Лесные ресурсы, охотоведение и пчеловодство» 2022г.	Сертификат, грамота
2	Специальная мазь на основе трутневых личинок	Сабитова Дарья Викторовна ОП «Лесные ресурсы, охотоведение и пчеловодство», Сабитов Оразолы ОП Биология 2022г.	2 орын, грамота, диплом, сертификат 100 000тг
3	Разработка технологии экологически чистого адсорбированного продукта пчеловодства с использованием гомогената трутневых личинок	Гладышев Алексей Олегович Сабитова Дарья Викторовна ОП «Лесные ресурсы, охотоведение и пчеловодство» 2023г.	1 орын, диплом, сертиыикат 250000тг
4	Апитерапия, как метод оздоровления населения	Сабитова Дарья Викторовна, Пилюкшин Владимир ОП «Лесные ресурсы, охотоведение и пчеловодство» 2024г.	Сертификат, грамота
5	Разработка технологии Эко-продукта «Капсула здоровья» на основе экстракта прополиса	Гладышев Алексей Олегович ОП «Лесные ресурсы, охотоведение и пчеловодство» 2024г.	2 орын, диплом, грамота
Республикалық олимпиададағы жүлделі орындар 1 авторлық патент – Гладышев Алексей Олегович Халықаралық ғылыми-білім беру ұйымдары арасындағы байқаудың жеңімпазы «Жылдың үздік студенті – 2024» – Гладышев Алексей Олегович

Биология кафедрасының профессорлық-оқытушылық құрамының WOS / SCOPUS ғылыми деректер базасына енгізілген халықаралық басылымдардағы жарияланымдары
№	Название статьи	Выходные данные	Авторы
1	The research of winter hardiness and seasonal development of some woody plants in East Kazakhstan	IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 2020, 421(8), 082024 Процентиль 30 Хирша 1 https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1755-1315/421/8/082024	Kitapbaeva A.A. Kabataeva Z.K. Alipina Z.B. Komekova G.K. Tuktassinova A.A.
2	The effect of work environment on the biochemical profile of workers operating at the Ust-Kamenogorsk Titanium and Magnesium Plant	Toxicology and Industrial Health, 2020, 36(8), с. 591-603 DOI: 10.1177/0748233720941731 Процентиль 52 Хирша 2	Dakieva K.Z. Tsyganov A.P. Egorina A.V. Sharipkhanova S. Sadykanova G.E.
3	Assessment of state of Dactylorhiza fuchsii (Orchidaceae) populations from the Altai mountains of Kazakhstan	Biodiversitas Journal of Biological Diversity, 23(9), 2022. Доступно на: https://repozytorium.bg.ug.edu.pl/info/article/UOGea5bd65a6b2d4b33abc8e41e07c44939/ (Scopus Q2, Процентиль 51 ) Хирша 1	Sumbembayev A., Tergenbaeva Z., Kudabayeva G., Tashmetova R., Szlachetko D.
4	Teachers’ opinions about technological pedagogical content knowledge used in geography lessons	World Journal on Educational Technology: Current Issuesthis link is disabled, 2022, 14(4), pp. 1217–1224 Доступно на: https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=1074260 (Процентиль 56) Хирша 2	Sanat K., Nurbol U., Bakhadurkhan A., Anargul S., Zukhra D., Gulfa K.
5	Environmental and Industrial Impact on the Biological Systems of Living Organisms	Nat. Life Sci. Commun. 2023. 22(1): e2023015 DOI: https://doi.org/10.12982/NLSC.2023.015 Процентиль 47 Хирша 2	Dakieva K.Zh., Sadykanova G, Tsyganov А.Р., Chursin A.S., SharipkhanovaA.S.,
6	Epiphytic epigeal lichens as bioindicators of air pollution in the Burabay National Park, Kazakhstan	Biodiversitas Volume 24, Nuvber 5, May 2023 Pages: 2701-2709 б. Процентиль 51 Хирша 2	Znanylhan Bukabaeva, Sardarbek Abiev, Ukbala Assanova, Anargul Sharipkhanova, Balnur Sagdatkyzy
7	Isolation of CP-PVY-Specific siRNA from PVY-Infected Plants of Solanum tuberosum	Russian Journal of Plant Physiology, 2023, 70(4), 72 (Scopus Q3,процентиль48) Хирша 2 https://doi.org/10.1134/s1021443722700108	Sutula, M.Y. Kabataeva, Z.K. Komekova, G.K. Khosnutdinova, T.S. Zhakmanova, E.A.
8	Investigation of pre-service science teachers' knowledge levels, practical experiences, and perceived competencies in teaching biodiversity	Journal of Turkish Science Education, 2023, 20(4), 695-717. (ScopusQ2,Наивысший процентиль 70%) Хирша 1 https://www.tused.org/index.php/tused/article/view/2839	Zhuldyz Tergembayeva Lazzat Karasholakova, Buket Çatar Sarıkurt, Zehra Özdilek, Emin Atasoy, Almash Kitapbayeva
9	Attainment and the Development of the Teaching Competence of Newly Hired University Teacher	Journal of Ecohumanism2024 Volume: 3, No: 4, pp. 2387 – 2394 ISSN: 2752-6798 (Print) \| ISSN 2752-6801 (Online) https://ecohumanism.co.uk/joe/ecohumanism DOI: https://doi.org/10.62754/joe.v3i4.3762 Хирша 1	Bakhyt Shaikhova, Sanat Kumarbekuly, Zhamal Igissinova, Saltanat Manapova, Batima Tantybayeva
10	Impact of anthropogenic pollution on the health of the population of East Kazakhstan: Environmental risks and dependent diseases	Caspian Journal of Environmental Sciences, Vol. 23 No. 1 pp. 259-267, June 02, 2024. DOI: 10.22124/CJES.2025.8487	Gulnaz Sadykanova, Sanat Kumarbekuly, Kulzipa Dakieva, San Orazova, Bagdat Karmenova, Zhamal Igissinova, Anargul Sharipkhanovа, Gauhar Nurzhan.

1	Колосова С.Ф., Калачев А.А., Кашкарова И.В., Алипина К.	Медовые желе лечебно-профилактического направления.	Вестник КазНАУ № 4 (88) Ізденістер, нəтижелер исследования, результаты 2020г	КОКСОН
2	Тергенбаева Ж.Т Карашолақова Л.Н Дакеева Г.Ж Сумбембаев А.А	Шығыс қазақстандағы сирек кездесетін эндем daphne altaica (thymelaeaceae) өсімдігінің таралуы мен ценофлорасы	Вестник КазНУ. Серия биологическая» №2 (91) Алматы “Қазақ университеті” 2022	КОКСОН
3	Алипина. К.Б., Кабатаева Ж.К., Лутай С.С., Садыканова Г.Е., Игисинова Ж.Т.	Innovative biotechnology of a growth-promoting preparation and its application in enhancing the germination of spruce seeds	Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университетiнiң ХАБАРШЫСЫ. АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ҒЫЛЫМДАРЫ №2 (65), 2023 https://vestnik.korkyt.kz/wp-content/uploads/2023/07/Vestnik2023_2_65.pdf	КОКСОН
4	Алипина К.Б., Китапбаева А.А.	Білім алушылардың ғылыми-зерттеу құзыреттілігін қалыптастыру	Ясауи университетінің хабаршысы, №4 (130), 2023 https://journals.ayu.edu.kz/index.php/habarshy/issue/view/66/80	КОКСОН
5	Г.З. Зайнелова, Г.Е. Садыканова, А.А. Куспанова	Состояние психофизиологических показателей у рабочих цеха контрольно-измерительных приборов	Вестник Евразийского национального университета имени Л.Н. Гумилева. Серия Биологические науки. - 2023. - №3 DOI: 10.32523/2616-7034-2023-144-3-7-15 https://bulbio.enu.kz/index.php/main/article/view/459/90	КОКСОН
6	Ж.К. Кабатаева, К.Ш.Бакирова	БИОЛОГИЯЛЫҚ ПӘНДЕРДІ ОҚЫТУ ҮДЕРІСІНДЕ ВИРТУАЛДЫ ТАҚТАЛАРДЫ ПАЙДАЛАНУ	Ясауи университетінің хабаршысы. - 2023. - №3 (129). - Б. 360- 372. https://doi.org/10.47526/2023-3/2664-0686.27	КОКСОН
7	Ж.К.Кабатаева, К.Ш.Бакирова, А.А.Китапбаева, А.С.Шарипханова, Б.С.Сатандинова, Б.К.Карменова	Жаратылыстану пәндері мысалында білім алушылардың өзіндік жұмысы ретінде бейнежазбалар жасау тәжірибесі	Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің Хабаршысы. Педагогика. Психология. Әлеуметтанусериясы. 2023ж.- №2(143). - Б.146-157 https://bulpedps.enu.kz/index.php/main/article/view/384	КОКСОН
8	Бакирова К.Ш., Туктасинова А.А.	Реализация предметно-языкового интегрированного обуче-ния: взгляд преподавателей биологических образовательных программ	Журнал: Вестник Карагандинского университета. Раздел: Серия Педагогика. № 1(109)/2023. Теоретико-прикладные проблемы языкового образования. С. 231-239. DOI 10.31489/2023Ped1/231-239 https://pedagogy-vestnik.ksu.kz/index.php/pedagogy-vestnik/issue/view/46/47	КОКСОН
9	Хоснутдинова Т.С., Жакманова Е.А., Сутула М.Ю., Байгеленова А.К., Садыканова Г.Е.	Фунгицидтің әртүрлі дақылдардың тұқымдарында фитопатогендік инфекциялардың дамуына әсері	Қорқыт Ата ат.Қызылорда университетінің хабаршысы. Ауылшаруашылығы ғылымдары. - №1(64) 2023 - С.37-48 https://doi.org/10.52081/bkaku.2023.v64.i1.004	КОКСОН
10	Дакиева, К.Ж.; Садыканова, Г.Е.; Цыганов, А.П.; Бейсембаева, Р.С.; Женсикбаева, Н.Ж.; Кумарбекулы, С.; Калелова, Г.Ж.	Титан-магний комбинатының негізгі цехтары жұмысшыларының ағзасының минералдық статусын зерттеу	Қарағанды университетінің хабаршысы. Биология. Медицина. География сериясы. 2023 (110) 2 https://rep.ksu.kz/handle/data/16703	КОКСОН
11	Айтбаев С Майматаева А.Д Китапбаева А.А	Қалыптастырушы бағалау-мектептегі метапәндік мбілім беру нәтижелерін мониторингілеудің құралы ретінде	Вестник РОО «Национальной академии наук РК», № 6 (406) ноябрь 2023	КОКСОН
12	S. Kumarbekuly, I.T. Gaisin, Zh. Igissinova, G.Zh. Kalelova	Use of educational-activity role games in forming universal competencies of future science teachers.	Journal “Pedagogy and Psychology”. Almaty: Printed at the publishing house “Ulagat” Abai Kazakh National Pedagogical University. Volume 58 – 2024., pages 73-81. https://journal-pedpsy.kaznpu.kz/index.php/ped/issue/view/69	КОКСОН

Әдістемелік жұмыс

«Биология» кафедрасында оқу-әдістемелік жұмыс келесі негізгі бағыттар бойынша жүргізіледі:

жұмыс берушілер мен білім алушылардың қатысуымен жаңа оқу жылына арналған білім беру бағдарламаларын (ББЖ, ББЖ, түлек моделі, модульдік анықтамалық) әзірлеу;
кафедраға бекітілген пәндер бойынша оқу-әдістемелік кешендерді (ОӘК) әзірлеу және жетілдіру;
оқу процесін қажетті оқу және оқу-әдістемелік материалдармен қамтамасыз ету: мемлекеттік тілде, оның ішінде ағылшын тілінде оқулықтар мен оқу құралдарын, оқу-әдістемелік материалдарды дайындау;
заманауи білім беру технологияларын енгізу, студенттердің өзіндік жұмысын ұйымдастыру;
кафедраның оқу пәндерін бейне дәрістермен қамтамасыз ету және профессор-оқытушылар құрамының электрондық оқу ресурстарын құру;
кафедра оқытушыларының ғылыми-педагогикалық біліктілігін арттыру, педагогикалық тәлімгерлікті ұйымдастыру, жас оқытушыларға көмек көрсету;
кафедраның ПОҚ қатысуымен, сондай-ақ жетекші мамандар мен жұмыс берушілердің қатысуымен ғылыми-әдістемелік семинарлар, дөңгелек үстелдер өткізу.

Кафедра оқытушылары жыл сайын қала мен облыс мектептерінің мұғалімдерімен биология пәнін оқытудың өзекті мәселелеріне арналған дөңгелек үстелдер ұйымдастырады. Олар заманауи білім беру технологияларын меңгеруге бағытталған әдістемелік семинарларға белсенді қатысып, сондай-ақ республикалық және жоғары оқу орны ішіндегі біліктілікті арттыру курстарының нәтижелері бойынша шеберлік сыныптарын өткізеді. Оқытушылардың әдістемелік саладағы кәсіби біліктілігін үнемі жетілдіруі тиісті сертификаттармен расталады. Сонымен қатар, кафедра оқытушылары тұрақты түрде ашық сабақтар өткізіп, озық педагогикалық тәжірибемен бөліседі, жаңа әдістемелік нұсқаулықтар әзірлейді және биология білімінің дамуына үлес қосатын ғылыми-тәжірибелік конференцияларға қатысады.

Биология кафедрасының оқу бағдарламалары

№	ОП
1	Паспорт ОП 6В01516-Биология (IP).pdf
2	Паспорт ОП 6В01512-Биол-ест.pdf
3	Паспорт ОП 6В05101 Биология.pdf
4	Паспорт ОП 6В08301 лесные ресурсы, охотоведение и пчеловодство.pdf
5	Паспорт ОП 7M01505-Биология.pdf
6	Паспорт ОП-7М05101 - Биология.pdf
7	Паспорт ОП 8D01505-Биология.pdf

Программа развития ОП

Программа развития ОП 6В01516 Биология IP на 2024-2029.pdf
Программа развития ОП 6В01512 Биология-естествознание на 2024-2029 гг.pdf
Программа Развития ОП 6В05101 Биология на 2024-2029.pdf
Программа развития ОП 6В08301 Лесные ресурсы на 2024-2029 гг.pdf
Программа развития ОП 7М01505-Биология на 2024-2029 гг.pdf
Программа развития ОП 7М05101-Биология на 2024-2029 гг.pdf
Программа развития ОП 8D01505-Биология на 2024-2029 гг.pdf

Кафедра оқытушыларының соңғы 5 жылда шығарған оқу-әдістемелік

құралдары мен монографиялары

	№	ТАӘ	Оқулық атауы
1		Игисинова Ж.Т. Кабатаева Ж.К.	Микробиология вирусология негіздерімен пәніне арналған зертханалық жұмыстар, 2020.	http://irbis.vku.edu.kz/CGI/irbis64r_plus/cgiirbis_64_ft.exe?S21COLORTERMS=0&LNG=&Z21ID=GUEST&I21DBN=BOOKZ_FULLTEXT&P21DBN=BOOKZ&S21STN=1&S21REF=10&S21FMT=briefHTML_ft&S21CNR=5&C21COM=S&S21ALL=%3C.%3EI=579%28075%2E8%29%28086%29%2F%D0%98%2022%2D189808062%3C.%3E&USES21ALL=1
	2	Игисинова Ж.Т. Кабатаева Ж.К.	Микробиология вирусология негіздерімен пәнінен зертханалық жұмыстар (Әдістемелік құрал) Алматы: ЭСПИ, 2020 - с.128.	https://library.vku.edu.kz/
	3	Шарипханова А.С., Даутова З.С.	Шарипханова, А. С. Биологияны оқыту әдістемесі [Текст] : оқу құралы / А. С. Шарипханова, З. С. Даутова. - Алматы : Эверо, 2023. - 252 б. –ISBN 9786013142821	http://elib.wku.edu.kz/lib/document/KNIGI/ADC99CBF-FA95-40D3-90D5-52F08844D3D0/
	4	Игисинова Ж.Т	Өсімдіктердің көбею биологиясы . Алматы: ЭСПИ, 2020 - с.120;	https://library.vku.edu.kz/
	5	Колосова С.Ф., Китапбаева А.А.	Биоразнообразие животного и растительного мира. Учебное пособие. МОН РК Восточно-Казахстанский университет им. С.Аманжолова.-Усть-Каменогорск,2020.	http://library.arsu.kz/?page_id=122
	6	Шарипханова А.С., Комекова Г.К.	Топырақ биологиясы Оқу құралы/ «Сәрсен Аманжолов атындағы ШҚУ» КЕ АҚ «Берел» баспасы, 2021.	http://library.arsu.kz/?page_id=122
	7	Садыканова Г.Е.	Жасуша биологиясы Өскемен: С.Аманжолов атындағы ШҚМУ «Берел» баспасы, 2020-119б.	http://library.arsu.kz/?page_id=122
	8	Шарипханова А.С.	Өсімдіктер экологиясы Оқу құралы/ Қарағанды : «Medet Group»ЖШС, 2021. 156-б. /	https://elibrary.kaznu.kz/ https://www.aknurpress.kz/reader/web/3109
	9	А.А. Китапбаева А.С.Шарипханова Г.К.Комекова Ж.Т Игисинова	Биологиядан тест жинағы Игисинова Ж.Т. Өскемен: С.Аманжолов атындағы ШҚУ «Берел» баспасы, 2021.
	10	Ж.Т Игисинова	Өсімдіктердің көбею биологиясы. Алматы, изд. «ССК», 2021.	http://irbis.vku.edu.kz/CGI/irbis64r_plus/cgiirbis_64_ft.exe?S21COLORTERMS=0&LNG=&Z21ID=GUEST&I21DBN=BOOKZ_FULLTEXT&P21DBN=BOOKZ&S21STN=1&S21REF=10&S21FMT=briefHTML_ft&S21CNR=5&C21COM=S&S21ALL=%3C.%3EI=581%2E1%28075%2E8%29%2F%D0%98%2022%2D550148%3C.%3E&USES21ALL=1
	11	Карменова Б.К. Бурунбетова К.К.	«Омыртқалылар зоологиясы» бойынша зертханалық жұмыстар/ Қарағанды қ., «Medet Group» ЖШС, 2021. /	https://elibrary.kaznu.kz/
	12	Карменова Б.К..	«Омыртқасыздар зоологиясы» Оқу құралы/ Қарағанды қ., «Medet Group» ЖШС, 2021. /	https://elibrary.kaznu.kz/
	13	Шарипханова А.С.	Биология білім бағдарламасының білім алушыларының өздік жұмыстарын ұйымдастыру. Монография / Өскемен: С. Аманжолов атындағы ШҚУ «Берел» баспасы, 2022. -117 б.
	14	Садыканова Г.Е.	Особенности функционального состояния сердечно-сосудистой системы у лиц умственного труда. «Берел», 2022, Усть-Каменогорск, 97с.
	15	Садыканова Г.Е., Куспанова А.А.	Мидың жартышарлық асимметриясының білім алушылардың қабілеттері мен шығармашылығына әсері. «Берел», 2022, Усть-Каменогорск, 76с.
	16	Садыканова Г.Е., А.Т. Әшімова, А.С. Жұмабаева, Ж.Б. Бағдатова, А.Е. Тәжібай, Д.К. Жумакаева	Әртүрлі оқу жүктемесі кезіндегі оқушылардың функционалдық күйіне баға беру. «Берел», 2022, Усть-Каменогорск, 96с.
	17	Садыканова Г.Е.	Биоалуантүрлілік және оны бағалау. Оқу құралы/ Өcкемен: С.Аманжолов атындағы ШҚУ «Берел» баспасы, 2023. – 100 б.	https://library.vku.edu.kz/
	18	Шарипханова А.С., Комекова Г.К., Сутула М.Ю.	Методические указания к выполнению выпускной квалификационной работы (магистерской диссертации) для обучающихся направления подготовки «Биология и естсетвознание» Усть-Каменогорск: изд-во «Берел» ВКУ имени С.Аманжолова, 2023. – 55 б
	19	Шарипханова А.С., Комекова Г.К	«Жаратылыстану ғылымдары піні бойынша мұғалімдерді даярлау бағыты бойынша педагогикалық іс-тәжірибе өтуге арналған» әдістемелік нұсқау. Өскемен: С.Аманжолов атындағы ШҚУ «Берел» баспасы, 2023. – 48 б
	20	Садыканова Г.Е.	Биоалуантүрлілік және оны бағалау (оқу құралы) Өcкемен: С.Аманжолов атындағы ШҚУ «Берел» баспасы, 2023.
	21	Садыканова Г.Е. Тулегенова Б.З.	Биологиядан педагогтердің білімін бағалауды тапсырушыларға арналған оқу-әдістемелік құрал Өcкемен: С.Аманжолов атындағы ШҚУ «Берел» баспасы, 2023. – 408 б.
	22	Колосова С.Ф., Кашкарова И.В.	Кормовая база животноводства Усть-Каменогорск: ТОО «ВКПК АРГО», 2024.-91с.
	23	Колосова С.Ф.	Биотехния и дичеразведение Усть-Каменогорск: ТОО «ВКПК АРГО», 2024.-91с.
	24	Садыканова Г.Е.Тулегенова Б.З.	Биологиядан педагогтердің білімін бағалауды тапсырушыларға арналған оқу-әдістемелік құрал С.Аманжолов атындағы ШҚМУ «Берел» баспасы,
	25	Садыканова Г.Е.	Биоалуантүрлілік және оны бағалау тәсілдері С.Аманжолов атындағы ШҚМУ «Берел» баспасы, 2023. – 100 б.
	26	Садыканова Г.Е	Жасушаға саяхат, На платформе Coursera
	27	Садыканова Г.Е	«Биоалуантүрлілік және оны бағалау тәсілдері (электронды оқу құралы Вестник Евразийского национального университета имени Л.Н. Гумилева. Серия Биологические науки. – 2023. - №3
	28	Шарипханова А.С.	Өсімдіктер экологиясы: оқу құралы / А.С.Шарипханова. - Алматы : EDP Hub (Идипи Хаб); Москва: Ай Пи Ар Медиа, 2024 -161 б. – Мәтін : электрондық	https://doi.org/10.23682/140611
	29	Шарипханова А.С.	Биология білім бағдарламасының білім алушыларының өздік жұмыстарын ұйымдастыру: Монография / А.С.Шарипханова. - Алматы : EDP Hub (Идипи Хаб); Москва: Ай Пи Ар Медиа, 2024171 c. — ISBN 978-5-4497-3550-8 DOI 10.23682/143329	https://doi.org/10.23682/143329
	30	Шарипханова А.С., Комекова Г.К.	Топырақ биологиясы мен экологиясы: Оқулық / А.С.Шарипханова, Г.К.Комекова. - Алматы : EDP Hub (Идипи Хаб); Москва: Ай Пи Ар Медиа, 2024. — 349 c. — ISBN 978-5-4497-3259-0 Учебник DOI 10.23682/144153	https://www.iprbookshop.ru/144153.html

Білім беру бағдарламаларының пікір мен сын пікірлері

Отзыв ОП 6В01516 Биология IP.pdf	Рецензия ОП 6В01516 Биология IP.pdf
Отзывы ОП 6В05101 Биология.pdf	Рецензии ОП 6В05101 Биология.pdf
Отзывы ОП 6В08301 Лесные ресурсы,охотове.pdf	Рецензии ОП 6В08301 Лесные ресурсы, охот.pdf
Отзыв ОП 6В01512 Биология-Естествознание.pdf	Рецензия ОП 6В01512 Биология-Естествозна.pdf
Отзывы ОП 7М01505 Биология.pdf	Рецензия ОП 7М01505 Биология.pdf
Отзыв ОП 7М05101 Биология.pdf	Рецензия ОП 7М05101 Биология.pdf
Отзыв ОП 8D01505 Биология.pdf	Рецензии ОП 8D01505 Биология.pdf